SVMA

• 11 jan. 2021 00:25:00

Zoeterminder

2020. Een jaar dat we vluchtverhalen telehoren op een schermpje; jonge asieldwalers in “Handhaving- en Toezichtlocaties” stoppen; incomplete gezinnen, kamp in, kamp uit sturen, jaar in, jaar uit, Taskforce aan of toch maar uit; schaamteloze politiek bekonkelen rond Moria; gerechtelijk vastgestelde dwangsommen ontduiken; detentiecentra en menselijke waarden verder in lockdown brengen; en ons verontwaardigen over bureaucratische misstanden in een toeslagenaffaire - die in het migratierecht al decennia bestaan.

Vaccin

Wie als mens terugblikt op ons vakgebied verlangt naar een vaccin tegen de rollende golven van tegenslag en misantropie. Zo’n medicijn moet toch niet ingewikkeld zijn? Want dit is geen natuurramp of oncontroleerbaar stukje invasief DNA. Het gaat hier om mensen die lijden en mensen die leiden. Die liggen dicht bij elkaar. Dat moet toch op te lossen zijn? Iemand?!

“Lucièèèn!!”. Plotseling weer die stem van Rik Wagenaar in mijn hoofd.  Het hele VWO lang vatte de biologieleraar mijn namen in een krachterm van tweelettergrepen samen. “Ga nâh toch 'ns werreke man!”.

Het anabolentuindorp bleek voor mij als Berkelaar onverwacht de succesfactor voor mijn levensgeluk.

Ik keek gestoord op uit het geanimeerde gesprek met mijn klasgenoot. “Hâh op met zèkûh!”. Hij was als Hagenees in de jaren zeventig naar het ambtenarengehucht Zoetermeer verhuisd. Maar ook in het paradijs moet gewerkt worden, met pubers nota bene.”Ik wogt zau moe vajhullie”. En ik van hem. Het redactiewerk voor de schoolkrant hield me gaande in het op papier liberale en toch restrictieve daltonklimaat. “En nâh, opzâhtûh!”. Ik pakte mijn tas, liet mijn onderdrukker uitrazen, en dacht aan kopij voor de volgende editie.

Het anabolentuindorp Zoetermeer bleek voor mij als Berkelaar onverwacht de succesfactor voor mijn levensgeluk: een Vwo-diploma, een creatieve schooltijd met onwijsgerse vrienden, en de geboortegrond van de leukste en knapste vrouw van de wereld. Hoe komt het dan dat ik zo’n ongelooflijke knurfthekel aan het hele concept Zoetermeer heb overgehouden? Waar komt die ondankbaarheid vandaan? En ik sta daarin niet alleen. Ik ken alleen maar tevreden Zoetermeerders, geen tevreden éx-Zoetermeerders. Iedereen die daar weg is gegaan, is opgelucht. Het was die pretentie van pretentieloosheid. Van degelijkheid en voorspelbaarheid. Van een leven zonder verlangen naar meer. "Waar de middenmoot de boventoon voert", volgens bestuurslid en ervaringsdeskundige Jeroen Maas.

Stedelijk kantoor

Het Nederlands bestel van rechtsbescherming is een soort Zoetermeer geworden. Een comfortabel stedelijk kantoor, waar een mens genoeg collega’s ziet om niet eenzaam te worden, maar niet te veel om er last van te hebben. Buitenstaanders verdwalen rap in de pluriforme uniformiteit, maar de juristen vinden er hun weg en verstaan elkaar op het schoolplein goed. Esthetisch biedt het niets, morele kwesties zijn er nauwelijks, maar planologisch staat het als een huis. De ontsluiting over de A12 naar politiek Den Haag is strak en efficiënt. De randstadrail draait tussen de twee werkvelden overzichtelijk zijn achtje op het spoor. Er valt niets meer te verlangen. Er is slechts hunkering naar rust en bestendiging.

Het standaardwerkje van de Zoetermeerder was geklaard.

Zoals op mijn laatste bewaringszitting, drie dagen voor het einde van het jaar. Een bekende rechter die er zin in had. Samen met mijn cliënt, een geboren Hagenees met Marokkaans paspoort, rolden we in de lightrail langs de huizen en gebouwen van het fatsoen. Terug in Rotterdam - ik op kantoor en client in het DCR - kwam een uitspraak die de treinreis van 50 minuten op zitting, over het achtje, pijnlijk efficiënt terugbracht tot twee minuten leeswerk. Een leven van 35 jaar, zijn tranen, de zwangere vriendin achterin de zaal, het vooruitzicht zes maanden vast te zitten in een lockdown, alle nuances, alle juridische bezwaren, berekend kort afgetikt. In het voordeel van verweerder uiteraard. Het standaardwerkje van de Zoetermeerder was geklaard.

Dezelfde lijnen

Hoelang kan je op papier een acht nog herkennen als je pen dezelfde lijnen blijft volgen? Zoetermeer heeft ons veel gebracht, was vormend, bood kaders, rust en soms zelfs creativiteit. Maar als we er te lang blijven hangen dan zien we alleen nog onszelf in een besloten wereld van tevredenheid zonder verlangen, zonder vragen, zonder afgunst en zonder hoop. Zoetermeer is om er even te blijven, en - vooruit dan maar- je schoonouders te bezoeken, maar vooral, om er daarna altijd uit te verdwijnen.

Stuur een briefkaart naar Zoetermeer, en doe mee op het forum. Laat horen dat we er zijn. En vooral: wie onze cliënten zijn, en wat zij nodig hebben. Veel geluk met elkaar helpen en inspireren, ook in 2021!